A la dejunado

La vèio de la Sant Valentin de l’annado 2010 dins un vilajoun prouvençau.

Es l’ouro dóu dejuna.

Juliano, fiheto de sièis an e miejo descènd plan-planet l’escalié dóu vièi oustau de sa grand e, encaro touto  dourmihouso ié fai :

« Mamet, mentre que dejune me podes counta un’istòri ? mai pas aquelo di libre, dèves en enventa uno. »

« Vai bèn ma biqueto mai de que vai parla aquel’ istòri ? »

« Bèn, te me fau counta l’istòri d’uno chato que ié dison Auroro, d’uno raubo roso e d’un drole que ié dison Antòni et qu’es lou fiéu de Cesar »

Un brouioun, un vièi creioun dóu bout moussiga e lou conte s’enrego dins la bon’óudour dóu choucoulat caud.

Un cop i’avié’ ….

Lou 14 de Febrié de l’an….(I’a de tèms )…

Un evenimen estrange es avengu proche la capello d’un vilajoun prouvençau que lou noum es incouneigu.

Aquelo capello, quihado sus uno pichoto colo, avié vist e ausi un mouloun de causo mai si vièii muraio gardèron escrincelado aquesto journado que restara soun plus bèu souveni. Tout acò interessavo pas li nouvèu vilajan que soun empourta pèr lou revoulun de la vido mouderno.

Pamens, i’a encaro quàuquis vièi dóu vilage que se remembron e amon de counta d’ istòri dins lou parla prouvençau, la lengo de soun jouine tèms.

Anen vèire lou Marcèu, amo bèn charra ; nous vai óufri uno limounado e nous parla d’aquéu conte estrange.

Nous vaqui enanado encò lou Marcèu que nous sèr à béure e s’asseto ‘mé nautre.

 Dis : « Escouto pichoto… » …

Auroro

D’aquéu tèms, i’avié uno bello chato que ié disien Auroro.

Avié de long péu coulour autounen e de grands iue daura.

Auroro se ramentié pas si gènt que l’avien abandounado pichouneto. Uno tanto dins l’age l’avié reculido mai quouro mouriguè, la jouvènto desmunido s’encourreguè pèr noun èstre embarrado dins un ourfelinat.

Engaubiado e courajouso, la pichouno sóuvajo troubè refuge dins uno vièio cabano, enartado sus un aubre de bello ramo, proche la capello.

Dins la bello sesoun, tout èro magique ; lou cant de cigalo, la bono sentour de la farigoulo e lou vènt-terrau que siblavo is auriho.

Pecaire, lis ivèr fuguèron forço mai rude.

 

La cabano d’Auroro e la capello

Aquelo capello, estalado en aut d’un pin tout redoun, èro pas d’un abord eisa e falié qu’Auroro se gripo i branco en esperant de poudé fabrica un’escalo. La fourèst mancavo pas de bos mai lou mal-eisa sarié de jounta li moussèu trouba.

Urousamen, aquesto pichouno èro jouino e lèsto!

La meisouneto poussedavo tant soulamen dous mèmbre mai acò ié sufisié.

La naturo ié adusié talamen de joio. Un riéu  en contro-bas emé uno pichoto font ié fournissié d’aigo claro e puro.

Cade sèr, lis iue dins lis estello, Auroro se sentié tout proche la capo dóu cèu.

Avié la sensacioun de touca li nivo que ressemblavon à de gròssi boulo de coutoun e coume tóuti li chato de soun tèms, pantaiavo dóu prince charmant. La capello èro magico.

Quand Auroro arribavo davans de la lourdo porto s’acroucavo i barrèu pèr assaja de vèire dedins mai èro sèmpre dins la sourniero. Cridavo e un resson malicious ié respoundié. Èro soulido qu’i’avié de la magìo en l’èr.

 

La culido di berigoulo

Tóuti li matin, Auroro anavo cerca di pignen  tout au rode de la capello e dins la couelo. Avié trouba un vièi panié de vege, de segur oublida pèr de proumenaire, au pèd d’un vièi pin desseca ; N’en fasié bon usage. D’aiours, rabaiavo tout ço que troubavo qu’acò ié poudrié servi un jour. Touto matèri que passavo dins si det de fado èro  trasfourmado utilamen e gaubejado.

Aquéu jour, lou 13 de febrié, la chato se sentié tristouneto estènt que la recordo èro meigrinello e aurié quàsi rèn à vèndre au marcat dóu vilage.

La vènto di pignen ié permetié d’agué sa mangiho quoutidiano e avié besoun d’un bon parèu de caussuro pèr camina dins la colo.

Mentre que sounjavo tristamen à sa recordo, sènso faire atencioun s’embrounquè sus uno pèiro e faliguè toumba. Se beissè pèr rabaia dous pignen que s’èron escapa dóu banestoun e oh ! quento souspresso ! Troubè uno vièio foutougrafìo : aquelo d’uno subre-bello chato emé uno bello raubo roso. La raubo que n’en avié sèmpre pantaia.

Aquéu image devenguè soun porto-bonur. En fin finalo, Auroro se dis qu’èro uno bello journado.

 

La berigoulo magico

La foutò porto-bonur au founs de sa pòchi, Auroro èro en bono e repartiguè pèr uno nouvello culido de pignen. Cantavo, dansavo en balançant soun panié.

 A l’aprouchado d’un de gràndi ciprès que rasejon la capello, descurbiguè em’estabousimen uno berigoulo que crèis que creissira.

N’en avié jamai vist de parié ! Èro-ti verinouso ?

La chato troubè qu’èro tras-que bello emé sa coulour de bono roso e si taco assourtido.

La culiguè tout subran.

Lou rescontre au marcat

Lendeman, jour de marcat, Auroro partiguè vèndre sa recolto.

Avié un pichot emplaçamen reserva sus la plaço dóu vilage.

La chato depausè sa banasto sus uno pichoto taulo de bos qu’ié prestavo gentilamen.

Li vilajan la couneissien d’ enfanço ; apreciavon soun gentun e soun imour gaio.

L’enormo berigoulo èro la rèino dóu panié e atrivavo li regard.

Auroro moustravo la subre-bello berigoulo à uno dono que pareissié forço  interessado quouro subran, ausiguè uno voues meravihouso s’esclama :

Que trelus ! Regarde pas lou pres,  me la fau ! Mai ounte l’avès troubado ?

Aussant lis iue, Auroro descurbiguè un jouvènt de péu castan founsa e dóu sourrire resplendènt. Èro grand e gènt ; s’ aurié di…un prince !

Esmougudo en plen, respoundeguè lèu-lèu :

«_ Au pège d’un grand ciprès, dins la colo.

_voudriéu i’ana emé vautre ; cregnés rèn, li gènt me counèisson dins lou vilage. Me dison Antòni, lou fiéu à Cesar.»

Cesar èro un « ancian » dóu vilage, un ome bon ; Antonio ié pourtè fisanço.

Ié dounè rendès-vous pèr l’endeman, lou 14 de febrié, davans la porto de la capello.

Auroro e Antòni

L’endeman de-matin, Auroro partiguè d’ouro de sa cabano e s’istalè sus un peiroun pèr espera soun « prince ».

Avié dansa, tresca à l’idèio de lou revèire mai avié perdu la foutougrafìo de la « chato de la raubo roso » ; l’avié de-bado, cercado.

Subran, Antonio arribè. Auroro  lou  menè au pège de l’aubre mai un nouvèu troumpamen l’esperavo…ges d’autro berigoulo magico avié greia. Faguèron la virado de l’inmènse ciprès mai  troubèron que d’erbo et de mousso.

La journado pareissié plus autant bello…

Aquelo berigoulo avié eisala un perfum soulet qu’avié prouvouca un atiramen entre li jouvènt. Quento tristesso se devien plus ges n’en trouba ! Regretouso, tourna acoumpagnè soun sòci i porto dóu vilage.

Caminavon, deçaupu, lis iue beissa, quand, tout- d’un-cop, lou jouinome devistè un viei image. Auroro se meteguè à dansa de la joio.

« Es ma foutò ! l’aviéu perdudo ! Gramaci de me l’aguè retroubado ! Oh ! gramaci, gramaci Antòni ! »  

Aquelo descuberto fuguè pas la souleto souspresso dóu jour. La foutò èro estado depausado sus uno pichoto mousso que se meteguè à tremouleja e souto lis iue escarcaia di jouvènt uno berigoulo roso greiè.

« N’en avèn trouba un’autro ! » s’esclamèron tóuti dous ensèn. Pourgiguèron la man pèr la culi e la berigoulo s’iluminè.

L’amour èro au rendès-vous. Aquéu moumen èro magi. Decidèron de la leissa au pèd d’aquéu ciprès  e se faguèron la proumesso d’apara aquéu rode que l’amour èro rèi.

Tòuti auran coumprés qu’Auroro e Antòni se maridèron et acampèron de famiho, coume dins lou conte.

Auroro aguè la plus bello di raubo de nòvio mai fuguè pas blanco.

Devinarés la coulour ?

La Sant Valentin

Lis annado passèron e chasco annado la colo devenguè un rode de fèsto lou 14 de febrié, que plóuguèsse, que ventèsse, que nevèsse.

Se saup pas lou noumbre de jouvènt que toumbèron amourous dins l’iluminacioun de la berigoulo.

En aquéu jour se iè diguè …lou jour de la Sant Valentin.

Fuguè pas lou tout…

Lis abitant vouguèron, à la longo, nouma soun vilage.

Coume aguè pèr noum ?   Berigouloun, de-segur !

Es evidentamen uno fatorgo de l’istòri de la sant Valentin. Lis encauso d’aquelo fèsto soun, pèr encaro, incouneigudo e diverso.

Se parlo d’un sant nascu un 14 de febrié, que mai ?

 

 Danièlo A  de Fuvèu